De geschiedenis van de voormalig Ajax-spits is tragisch. Als hij als kind voetbal op tv wil kijken, blijkt de beeldbuis in zijn ouderlijk huis kapot. De kleine Nando gaat bij de buren voetbal kijken als ze worden opgeschrikt door mitrailleurgeluid. Zijn vader, moeder, broers en zusjes blijken in koelen bloede te zijn vermoord. Zijn liefde voor het spelletje redde dus letterlijk zijn leven.
Met zijn oom en tante vlucht hij naar Nederland, waar hij als tiener in de jeugdopleiding van Ajax terecht komt. "Iedereen was positief, maar misschien straalde ik dat als speler meer uit. Dat kwam voort uit dankbaarheid. Ik wil niet zeggen dat ik meer genoten heb, dan de rest. Maar mijn tijd bij Ajax leek wel een droom."
In Angola deed Rafael niks anders dan voetballen. Veel hadden ze daar niet. De kinderen maakten hun eigen goals, hun eigen bal. De ondergrond was zand. "Als je daar kon voetballen, dan kon je voetballen."
Toen de spits in de C'tjes in Amsterdam kwam, besefte hij pas wat hij in zijn nog prille leven had gezien. Eenmaal in Nederland sprak hij binnen een jaar vloeiend Nederlands en stoomde hij als megatalent door de jeugdopleiding. Misschien net wat meer volwassen dan zijn leeftijdsgenootjes vanwege zijn levenservaring.
Zijn moment of fame bereikte hij tijdens het bekeravontuur van Ajax 2 in seizoen 2001/2002. De Amsterdamse reserves bereikten de halve finale na winst op onder andere HFC Haarlem, Telstar, De Graafschap, FC Volendam en FC Twente. Pas in de halve eindstrijd was FC Utrecht te sterk.
Verblijfsvergunning
Rafael was de uitblinker aan Amsterdamse zijde, maar had toen al één behoorlijk probleem als zwaard van Damocles boven zijn hoofd hangen: zijn verblijfsvergunning. Als achttienjarige spits vroeg Ajax een werkvergunning aan voor de talentvolle voetballer. Hij kreeg het bewuste papiertje niet.
"Het bleek het begin van het einde", weet Rafael nu. "Het kwam toen als totale verrassing. Ik was al zo lang in Nederland. Ik kon niet begrijpen waarom ik geen verblijfsvergunning kreeg vanwege het voetbal. Toen is de chaos begonnen."
Zijn eigen Ajax-droom spatte daarmee uiteen, puur om juridische redenen. "Ik neem niemand iets kwalijk, nul. Om eerlijk te zijn heb ik vooral mooie herinneringen aan Ajax."
